Ιστορικό Σχολείου

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΜΑΣ

ΛΑΝΙΤΕΙΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟΝ ΓΥΜΝΑΣΙΟΝ -  ΛΑΝΙΤΕΙΟ ΛΥΚΕΙΟ

Το Λανίτειο Λύκειο είναι το παλαιότερο σχολείο της Λεμεσού και έχει διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην εθνική και πνευματική ζωή του τόπου.
Η ίδρυση του Σχολείου ανάγεται στο 1819, όταν μια ομάδα από επιφανείς κατοίκους της Λεμεσού με ιδιαίτερη αγάπη για την ελληνική παιδεία ίδρυσαν στη Λεμεσό, με δική τους συνεισφορά, την πρώτη μονοετή Ελληνική Σχολή ή Σχολαρχείο, που στεγάστηκε σε ανώγεια κατοικία με τρία δωμάτια - από τα οποία το ένα χρησίμευε ως βιβλιοθήκη - που βρισκόταν στον περίβολο της εκκλησίας της Αγίας Νάπας. Πρώτος διευθυντής της Σχολής ήταν ο Δημήτριος Θεμιστοκλέους. Η λειτουργία της Σχολής διακόπηκε το 1821 εξαιτίας της Ελληνικής Επανάστασης.
Η Σχολή επαναρχίζει αργότερα τη λειτουργία της και γίνεται τριετούς φοίτησης. Τη διεύθυνση της Σχολής αναλαμβάνει από το 1870 μέχρι το 1913 ο Ανδρέας Θεμιστοκλέους, γιος του πρώτου διευθυντή Δημήτρη Θεμιστοκλέους, άνθρωπος προικισμένος με πνευματικά και ηθικά χαρίσματα και με άρτια επιστημονική μόρφωση. Ήταν ο πρώτος εισηγητής της σωματικής αγωγής στη Λεμεσό και για το σκοπό αυτό ίδρυσε το πρώτο δημόσιο γυμναστήριο στην πόλη κοντά στη Σχολή. Για την όλη δράση του δόθηκε σ'αυτόν η επωνυμία "Ανδρέας ο Δάσκαλος" και η πόλη αργότερα τον τίμησε με προτομή σε κεντρικό δρόμο της Λεμεσού. Η προσωπογραφία του, φιλοτεχνημένη από το ζωγράφο Θ. Κόντη, βρίσκεται στο γραφείο της Διευθύντριας.
Αναγνώριση από το Ελληνικό Κράτος: Γύρω στο 1900 η Σχολή στεγάστηκε σε κατάλληλο κτίριο, στο σημερινό δημοτικό χώρο στάθμευσης - απέναντι από το ΤΕΠΑΚ - που κτίστηκε με τη βοήθεια της Ελληνικής Κυβέρνησης. Το 1906 η Σχολή έγινε πεντατάξιο ημιγυμνάσιο, ενώ τη σχολική χρονιά 1915-16 προστέθηκε και έκτη τάξη, οπότε αναγνωρίστηκε ως πλήρες εξατάξιο γυμνάσιο, ισοδύναμο με τα υπόλοιπα γυμνάσια του Ελληνικού Κράτους. Πρόγραμμα μαθημάτων ακολουθήθηκε το επίσημο αναλυτικό πρόγραμμα της ελεύθερης Ελλάδας για τα σχολεία Μέσης Εκπαίδευσης, προστέθηκε μόνο η διδασκαλία της Αγγλικής ως επίσημης γλώσσας της Κυβέρνησης της Κύπρου. Με την ανέγερση του Λανιτείου το κτίριο αυτό κατεδαφίστηκε και ο χώρος όπου βρισκόταν μετατράπηκε σε δημοτικό χώρο στάθμευσης. Η πλάκα, η οποία βρισκόταν μετατράπηκε σε δημοτικό χώρο στάθμευσης. Η πλάκα, η οποία αναφέρεται στα εγκαίνιά του, μεταφέρθηκε και επιτοιχίσθηκε πάνω από την ανατολική είσοδο του Λανιτείου Λυκείου Α΄.
Πόροι: Πόροι για τη συντήρηση του Γυμνασίου ήταν τα δίδακτρα των μαθητών, οι συνδρομές του Δημαρχείου Λεμεσού, της Μητρόπολης Κιτίου, της εκκλησίας Καθολικής, η επιχορήγηση της κυβέρνησης για τη διδασκαλία της αγγλικής γλώσσας καθώς και το 10% για το σχολικό φόρο της επαρχίας Λεμεσού.
Το Ελληνικό Γυμνάσιο Λεμεσού γύρω στο 1945, αποφασίστηκε να μεταφερθεί σε νέο χώρο και επιβλητικό κτίριο, το υφιστάμενο, δωρεά του εμπόρου Νικολάου Π. Λανίτη,ο  οποίος αγαπούσε ιδιαίτερα την πόλη του και ήθελε να προσφέρει κάτι σ' αυτήν• "...λόγω της φυσικής αγάπης και στοργής προς την πόλιν της Λεμεσού απεφάσισε να εφοδιάσει ταύτην διά δωρεάς με τοιούτο συγχρονισμένον σχολικόν κτίριον και λοιπά.[...]". (Απόσπασμα από το έγγραφο δωρεάς προς τη Σχολική Εφορεία Λεμεσού το 1945).

Το Ελληνικό Γυμνάσιο προς τιμή του μεγάλου ευεργέτη μετονομάστηκε σε Λανίτειον Ελληνικόν Γυμνάσιον και στο άτριο του σχολείου τοποθετήθηκε ο ανδριάντας του Νικολάου Π. Λανίτη. Από τότε γιορτάζονταν κάθε χρόνο στο Γ.Σ.Ο. - για σειρά ετών - τα Λανίτεια, μαθητικές εκδηλώσεις προς τιμή του δωρητή, με αθλητικούς αγώνες, γυμναστικές επιδείξεις και παραδοσιακούς ελληνικούς και κυπριακούς χορούς.
Άλλα σχολεία και κτίρια στον ίδιο χώρο: Στο χώρο του Λανιτείου κτίστηκαν μεταγενέστερα  το Α' Γυμνάσιο Θηλέων που μετονομάστηκε  αργότερα σε Λανίτειο Λύκειο Β', μικρή εκκλησία για τις θρησκευτικές ανάγκες των μαθητών, στάδιο, δημοτικό σχολείο, θέατρο και τα γραφεία της Σχολικής Εφορείας Λεμεσού.
Σήμερα στο χώρο αυτό λειτουργούν το Λανίτειο Λύκειο, το Λανίτειο Γυμνάσιο, το Λανίτειο ΙΒ' Δημοτικό και το Κρατικό Ινστιτούτο. Το Λανίτειο Λύκειο Α΄και το Λανίτειο Λύκειο Β΄ ενοποιήθηκαν τη σχολική χρονιά 2013-2014 σ’ ένα ενιαίο λύκειο, το Λανίτειο Λύκειο, ενώ το Λανίτειο Γυμνάσιο μεταφέρθηκε στο χώρο του Λανιτείου Λυκείου Β΄.
Από το 2006 στο Λανίτειο Λύκειο Α΄ λειτουργούσε και το Μουσικό Λύκειο και στο Λανίτειο Λύκειο Β΄ το Αθλητικό Λύκειο Λεμεσού. Το Μουσικό και το Αθλητικό Λύκειο στεγάζονται σήμερα στον ενιαίο χώρο του Λανιτείου Λυκείου.  Το 2007 επίσης εγκαινιάστηκε στο κτίριο του Λανιτείου και το Μουσείο Φυσικών Επιστημών.
Μνημεία ηρώων: Το Λανίτειο τιμώντας τους αποφοίτους και τους μαθητές του που θυσίασαν τη ζωή τους στον αγώνα για λευτεριά έστησε σ' αυτούς μνημείο δόξας και θύμισης. Μπροστά από τα προπύλαια του Λανιτείου βρίσκεται το μνημείο των πεσόντων αποφοίτων στους Βαλκανικούς Πολέμους, που παριστάνει ανάγλυφο το σύμβολο της σοφίας, την κουκουβάγια, και κλώνους δάφνης ανθισμένης. Δίπλα από τον ανδριάντα του μεγάλου ευεργέτη, στο άτριο του Λανιτείου, βρίσκεται η προτομή του ήρωα μαθητή Ανδρέα Βλάμη, που σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια του απελευθερωτικού αγώνα του 1955-59.  Στη δυτική είσοδο, σε κατάλληλα διαρρυθμισμένη πλατεία, βρίσκεται το Μνημείο της Αγωνιζόμενης Μαθητιώσας Νεολαίας, έργο αφιερωμένο στους μαθητές / τριες αγωνιστές του Κυπριακού Ελληνισμού.
Διαπρεπείς δάσκαλοι και απόφοιτοι: Ανάμεσα στο διδακτικό προσωπικό του Λανιτείου, από την εποχή της ίδρυσής του, περιλαμβάνονταν σημαντικοί άνθρωποι των Γραμμάτων και των Τεχνών, όπως ο καθηγητής της Μουσικής (από το 1941-1956) Σόλων Μιχαηλίδης, διαπρεπής μουσικολόγος, συνθέτης και αργότερα γενικός διευθυντής της Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης. Επίσης ο φιλόλογος Βασίλειος Τατάκης (1923-26), αργότερα καθηγητής της Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, οι καθηγητές Τέχνης Γιώργος Φασουλιώτης (1915-28) και Βίκτωρ Ιωαννίδης (1948-65), σημαντικοί κύπριοι ζωγράφοι, καθώς και άλλοι μεταγενέστεροι.
Ανάμεσα στους μαθητές και αποφοίτους του Λανιτείου αρκετοί κατέχουν σημαντικές θέσεις στη δημόσια υπηρεσία ή στο πολιτικό στερέωμα ή αναδείκτηκαν στον επιστημονικό, τον αθλητικό και καλλιτεχνικό τομέα διεθνώς.  Ενδεικτικά αναφέρονται οι Σπύρος Κυπριανού,  Στέλλα Σουλιώτη και Κρίτων Τορναρίτης, που διετέλεσαν αντίστοιχα Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Υπουργός  Δικαιοσύνης και Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας.Επίσης ο πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας Γιώργος Βασιλείου φοίτησε κάποια χρόνια στο Λανίτειο.
Στον επιστημονικό τομέα διακρίνονται ως καθηγητές πανεπιστημίων του εξωτερικού, μεταξύ άλλων και οι Γεώργιος Παπαδόπουλος, Θεόφιλος Κάκουλλος.Στον αθλητικό τομέα σε διεθνείς αγώνες διακρίθηκαν μεταξύ άλλων οι Ρένος Φραγκούδης, Δομνίτσα Λανίτου Καβουνίδου, Χάρης Αϊβαλιώτης, Χριστάκης Τελώνης, Ανδρέας Χατζηγιάννης.
Τέλος, στον καλλιτεχνικό τομέα ξεχώρισαν ο Μιχάλης Κακογιάννης, σκηνοθέτης με παγκόσμια αναγνώριση, ο βαρύτονος Τζων Μοδινός, ο πιανίστας Νικόλας Οικονόμου και ο μουσικοσυνθέτης Μάριος Τόκας. Το Μουσικό Λύκειο, που στεγάζεται στο Λανίτειο Λύκειο, φέρει το όνομά του.

Η σχολική χρονιά 2013-2104 ξεκινά μ’ ένα σημαντικό γεγονός για τα εκπαιδευτικά δρώμενα της Λεμεσού, την ενοποίηση του Λανιτείου Λυκείου Α΄ με το Λανίτειο Λύκειο Β΄ σ’ ένα ενιαίο λύκειο και τη μεταφορά του Λανιτείου Γυμνασίου στο κτίριο του Λανιτείου Λυκείου Β΄.Έτσι το Λανίτειο Λύκειο Α' ενοποιείται με το Λανίτειο Λύκειο Β’ και θα συνεχίσει την πορεία του ως Λανίτειο Λύκειο.